Prawdziwa historia pierwszego starcia armii Stanów Zjednoczonych z Vietcongiem, które zamiast stać się dla Amerykanów przestrogą, było dopiero początkiem koszmaru...

"Jedziemy do Doliny Śmierci, gdzie będziecie mogli liczyć tylko na siebie. Nieważne będzie, do jakiego Boga twój towarzysz się modli i jaki ma kolor skóry. Jedziemy walczyć z twardym i zdecydowanym wrogiem. Nie mogę obiecać, że wszyscy wrócicie żywi. Ale przysięgam... kiedy zacznie się bitwa, będę pierwszym, który stanie na polu walki i ostatnim, który z niego zejdzie. I nie zostawię nikogo... żywego, czy martwego. Wszyscy wrócimy do domu".

Te słowa podpułkownik Hal Moore (Mel Gibson) skierował do żołnierzy i ich rodzin w przeddzień wyjazdu do Wietnamu. Przed sobą miał zarówno naiwnych żółtodziobów, jak i doświadczonych, naznaczonych bliznami i orderami weteranów z Korei. A pośród nich - dumne i uśmiechnięte żony i matki nie przeczuwające, że już niedługo żółta taksówka będzie dostarczać telegramy, po których nic już nie będzie takie, jak przedtem. Jednak to właśnie ich hart ducha, często pomijany milczeniem, dodawał sił i otuchy mężczyznom na froncie.

W niedzielę 14 listopada 1965 roku o 10:48, podpułkownik Moore i jego żołnierze lądują w strefie X-Ray w dolinie Ia Drang, zwanej Doliną Śmierci. Moore jako pierwszy staje na polu bitwy, nie przypuszczając, że za moment jego 400 ludzi zostanie otoczonych przez 2000 wietnamskich żołnierzy. Trzy dni i trzy noce morderczych walk pochłoną setki ofiar po obu stronach, pozostawiając najbliższych pogrążonych w rozpaczy i żałobie.

Amerykańscy żołnierze nie oddają życia za to, co jakiś prezydent głosi w telewizji.

Film "Byliśmy żołnierzami" powstał w oparciu o bestsellerową książkę opisującą bitwę w dolinie Ia Drang, "We Were Soldiers Once... And Young", napisaną przez generała porucznika Harolda Moore'a i korespondenta Josepha Galloway'a. Obaj byli uczestnikami tego krwawego starcia i obiecali sobie, że opowiedzą prawdziwą historię żołnierzy walczących w Dolinie Śmierci.

Wstrząsający, zrealizowany z ogromnym rozmachem film oparty na faktach. 12 miesięcy z życia kilku młodych rosyjskich żołnierzy wysłanych na służbę do Afganistanu, na rok przed zakończeniem dziewięcioletniego konfliktu z ZSRR.

Podczas szkolenia wojskowego, młodym rekrutom wbijano do głowy, że nie liczą się jako jednostki, a jedynie jako część radzieckich sił zbrojnych. I tak też wyglądała ich służba, musieli dzielić ze sobą wszystko, od rezerwowych magazynków, po Królewnę Śnieżkę, jedyną dziewczynę w okolicy, od kradzionych konserw mięsnych, po menażki z bimbrem w przeddzień demobilizacji, której nie dożyli.

PRAWDZIWA HISTORIA 9 KOMPANII

Relacja pułkownika Walerego Wostrotina, dowódcy 345 Brygady Spadochronowej, Bohatera Związku Radzieckiego:

Historia 9 Kompanii jest wyjątkowa. Był to jeden z pierwszych oddziałów przysłanych do Afganistanu, a w tamtym czasie ja nim dowodziłem. Dostałem instrukcje, aby sformować kompanię z wybranych przez siebie ludzi. Przeszedłem się po batalionach zachęcając do służby w Afganistanie. W owym czasie wydawało się, że będzie to krótki i łatwy wypad, i zgłosiło się dużo więcej ochotników, niż było trzeba. Wybrałem może nie tych najbardziej zdyscyplinowanych, ale najlepiej przygotowanych: najlepszych artylerzystów, kierowców i mechaników, najlepszych snajperów i strzelców karabinów maszynowych. Po dwóch miesiącach było już jasne, że 9 Kompania jest najlepiej przygotowanym oddziałem w Afganistanie. To ona przeprowadziła szturm na pałac prezydencki Amina. Aż do końca wojny 9 Kompania posyłana była na najtrudniejsze misje w najniebezpieczniejsze miejsca.

Pod koniec 1987 roku, w czasie operacji "Magistrala" w pobliżu granicy pakistańskiej, 9 Kompania miała zapewnić bezpieczny przejazd kolumn transportowych do Chostu, stacjonując na najodleglejszych pozycjach, na wzgórzach, które później nazwano "3234". Głównym problemem było oddalenie kompanii od sił głównych i posiłków, pomoc ograniczała się tylko do artylerii i ataków z powietrza. Główna bitwa o Wzgórza 3234 rozpoczęła się 7 stycznia 1988r. w sposób bardzo brutalny. Wróg nie zdołał nawet zareagować na potężny ostrzał artylerii.

Bitwa trwała dwa i pół dnia, jednakże sprowadzenie wsparcia dla mojej ulubionej kompanii okazało się niezwykle trudne. Oddziały, które pospieszyły im z pomocą nie zdołały dotrzeć na czas z powodu trudnego górzystego terenu i natężenia walk. Mimo to, kompania wykonała swoje zadanie i utrzymała wzgórza, odpierając 12 ataków. Spośród 39 żołnierzy, 6 zostało zabitych, a 12 rannych. Dwóch, Wiaczesław Aleksandrow i Andriej Mielnikow zostało pośmiertnie uhonorowanych zaszczytnym tytułem Bohatera Związku Radzieckiego.